کنترل هیجان
تفکر رایجی که ” کودکان آینده ما هستند “، فشار بسیار زیادی را به والدین وارد می‌کرد تا بهترین‌ها را برای فرزندشان انجام دهند. اما متاسفانه خرید کتاب‌های مربوط به فرزند‌پروری همیشه بهترین ایده نیست. کتاب های بسیاری در حیطه فرزند‌پروری از شواهد متکی بر اسطوره‌های مورد علاقه، تصورات غلط رایج و مثال‌های موردی بهره گرفته‌اند. با در نظر گرفتن محدودیت‌های این دیدگاه، دکتر گاتمن مطالعات علمی بسیاری را به عهده گرفت و او را به این نتیجه سوق داد که که کلید فرزند‌پروری در گرو درک منشأ هیجانی رفتارهای مشکل‌آفرین است. او مطالعه آزمایشی را طراحی کرد که در آن والدین به شیوه‌های مختلفی به هیجان کودکان خود واکنش نشان می‌دادند. نتایج قابل توجهی به دست آمد
دکتر گاتمن در مطالعات خود، چهار ” نوع ” والدین را معرفی کرد که منعکس‌کننده‌ی رفتارهای قالبی است که ما اغلب خودمان یا به وسیله‌ی همسالان خود می‌آموزیم.
- والدین بی‌اعتنا، تمام هیجانات منفی را محدود کرده، کوچک شمرده و به تمسخر می‌گیرند. هنگام از دست دادن کنترل، احساس ترس و عدم قطعیت می‌کنند، از تکنیک‌های تمرکز‌زدایی استفاده می‌کنند، احساس می‌کنند که هیجانات سمی و ناسالم هستند، از این گفته که ” زمان راه‌حل تمام مشکلات است “، استفاده می‌کنند.
اثرات: کودکان یاد می‌گیرند که مشکل دارند، نمی‌توانند هیجانات خود را تنظیم کنند، احساس می‌کنند چیزی که در حال حس کردن آن هستند درست و مناسب نیست و غیر‌طبیعی است.
- والدین سرزنش‌کننده، مشابه والدین بی‌اعتنا هستند، اما از آن هم منفی‌تر! قضاوت‌کننده، انتقاد‌کننده، کنترل‌کننده، اغوا‌کننده و مقتدر‌اند و به شدت درگیر نظم و انضباط هستند و به طرز عجیبی به ابراز هیجانی کودک علاقه‌ای نشان نمی‌دهند.
اثرات: مشابه والدین بی‌اعتنا
- والدین بی‌عنان، (بسیار آسان‌گیر، در مورد حل مسأله یا درک هیجانات راهنمایی نمی‌کنند، هیچ‌گونه محدودیتی را برای رفتار تعیین نمی‌کنند، تشویق به تحمل هیجان می‌کنند تا زمانی که دیگر اثری از آن نباشد.
اثرات: کودکان نمی‌تواند تمرکز کنند، نمی‌توانند با دیگران همراهی کنند و روابط دوستی با آنها ایجاد کنند و نمی‌توانند هیجانات خود را به شیوه‌ای سالم تنظیم کنند.
چهارمین و آخرین نوع والد که توسط دکتر گاتمن مشخص شده، رفتار قالبی رایجی نیست، شاید به این دلیل که منفی نیست یا شاید وقتی که بچه بوده‌ایم و با سارا و تامی در زمین بازی مشغول بازی بودیم، متوجه نبودیم که چه چیزی والدین‌مان را یک والد ” خوب ” کرده است. این والد ” خوب ” همان چیزی است که دکتر گاتمن مدیر هیجان می‌نامد. وقتی که به خاطرات دوران کودکی خود می‌نگرید، متوجه خواهید شد که برخی از راهبرد‌هایی که در ادامه آمده است، توسط والدین‌تان استفاده می‌شده است و از اینکه می‌توانید با آنها ارتباط برقرار کنید و درک شوید، احساس نزدیکی به آنها پیدا می‌کردید.
5 گام اساسی در مدیریت هیجان عبارتند از:
- به هیجان کودکتان آگاه باشید
- ابراز هیجان کودکتان را به عنوان لحظه‌ای مناسب برای صمیمیت و آموزش در نظر بگیرید
- با همدلی به او گوش فرا دهید و احساسات کودکتان را تأیید کنید
- به کودکتان کمک کنید تا یاد بگیرد، هیجانات خود را به صورت کلمات ابراز کند
- هنگام کمک کردن به کودک در حل مسأله یا سر‌و‌کار داشتن با موقعیت‌های ناراحت‌کننده، حد و حدود تعیین کنید
اثرات مدیریت هیجان: تسلط کودک شما در درک و تنظیم هیجانات به او کمک خواهد کرد تا در زندگی‌اش به هزاران شیوه ی مختلف موفق شود- اعتماد به نفس بیشتری خواهد داشت، در موقعیت‌های اجتماعی و تحصیلی عملکرد بهتری خواهد داشت و حتی از نظر جسمانی سالم‌تر خواهد بود.
این آخر هفته، وقتی کودکتان در مورد مسأله‌ای هیجان منفی یا رفتار نامناسبی نشان داد، سعی کنید دلیل زیربنایی این احساس را متوجه شوید. گام‌های مدیریت هیجان را در روابط خود با کودک به کار ببرید. در چند روز آینده، تمرین‌های زیر را انجام دهید و فواید این راهبرد‌ها را کشف کنید.
- هنگامی که کودک احساس ناراحتی و نا‌امیدی می‌کند، احترام و درک خود را از موقعیت نشان دهید. در مورد احساسات او صحبت کنید و سعی کنید تا منشأ آنها را بیابید
- مراقب پاسخ‌های کودک به شیوه‌ای که دارید با او کار می‌کنید، باشید
- به جای تمرکز بر قوانین والدینی خود در این موقعیت‌ها، به کودک خود نشان دهید که برای تلاش‌های آنها در حل مسأله ارزش قائل هستید و با مهربانی و اعتماد آنها را راهنمایی کنید و این تجارب را با یکدیگر انجام دهید
امیدواریم که این تمرینات در شکل‌دهی یک رابطه نزدیک‌تر با کودکتان کمک کند و موثر واقع شود. در متن بعدی راهبرد‌های مدیریت هیجانی بیشتری را با جزئیات تحلیل خواهیم کرد و توضیح خواهیم داد که چرا اینقدر در سبک فرزند‌پروری موثر هستند! همچنین توضیحات مفصلی در مورد روش‌هایی که می‌توانید به وسیله‌ی آنها کودک و همسر‌تان را درگیر این تمرینات کنید، ارائه خواهد شد که در پی آن روابط حاکم در بین شما با احساساتی چون درک متقابل، همدلی، صمیمیت و احترام مملو خواهد شد.
برچسب: مدیریت هیجان، فرزند‌پروری، والدین، کودکان
For more information:
Gottman, John, and Joan DeClaire. Raising an Emotionally Intelligent Child. New York, NY: Simon & Schuster, 1998. Print.
پست های مشابه: